Download hier de volledige wegwijzer in PDF-vorm :wegwijzer_pdf


Update : voorzien voorjaar 2018 met nieuwe praktijkvoorbeelden en aanbevelingen. Vragen of tips : info@slimgedeeld.be 


 

  • Okra organiseert kaartavonden in de refter van de vrije lagere school in Stokrooie.
  • Kleuterschool in Hasselt: De kleuterspeelplaats is een vrij toegankelijk speelplein, ingericht en onderhouden door de stad Hasselt. KLJ gebruikt klassen in dat gebouw, alsook de ‘grote speelplaats’ voor buitenactiviteiten.
  • In Zichen-Zussen-Bolder fungeert zaal Den Dries zowel als ontmoetingscentrum als ook als turnzaal.
  • De sportzalen van het stedelijk onderwijs in Hasselt worden op diverse plaatsen na school gebruikt door sportclubs: Tuilt, Kuringen, Spalbeek, … De nieuwbouwprojecten worden daar in de toekomst ook op voorzien.

Verschillende vormingsactiviteiten van de Gezinsbond gaan door in schoollokalen, in een aantal gevallen gaat het niet louter om praktische, maar ook inhoudelijke samenwerking tussen de school en de lokale afdeling, zoals bij de vormingsreeksen ‘veilig online’, ‘cyberpesten’ en ‘de digitale school’. De samenwerking tussen sociaal-cultureel werk en school is hier een echte win-winsituatie, het sterkt en verenigt ouders en schoolteams in de kennis en gezamenlijke aanpak van vragen en problemen die zich niet enkel thuis of op school stellen.


Het Sint-Jozefinstituut in Essen, maakt tijdens de schooluren occasioneel gebruik van het plaatselijke Gildenhuis (parochiehuis) voor toneelvoorstellingen en repetities.


Stad Genk: is volop bezig met de ontwikkeling van een reglement (cultuur, sport, wijkontwikkeling, kinderopvang) voor gedeeld ruimtegebruik. Stimuleren van medegebruik over sectoren heen. Stadsbreed overleg (jeugd cultuur, wijkontwikkeling…) om te kijken hoe ze omgaan met nieuwe bouwaanvragen ( = Staat er lokaal leeg? Kan er al lokaal gedeeld worden in de buurt? Of moét er toch nieuwbouw zijn?)


Het stedelijk onderwijs in Vilvoorde stelt haar infrastructuur ter beschikking van erkende sport- en cultuurverenigingen. De komende jaren wil het bestuur dit principe doortrekken naar het gemeenschaps- en katholiek onderwijs. Door deze relatief goedkope ingreep kan de gemeente haar infrastructuurcapaciteit procentueel gezien enorm opdrijven. Dit bekent een win voor de verenigingen want zij kampen minder met plaatsgebrek. Dit betekent ook een win voor de scholen aangezien zij huurinkomsten halen uit hun zalen en ze in ruil zelf aan bodemprijzen lokalen kunnen huren bij de gemeentelijke overheid voor bv. het schoolfeest.


Jeugddienst stad Antwerpen: stad Antwerpen stimuleert actief het gedeeld gebruik van lokalen en wil de beschikbare ruimte optimaal gebruiken. Ze hebben ook een visienota ontwikkeld over gedeeld gebruik van lokalen in het (vrijwillig) jeugdwerk. Niet per se over schoolruimtes. De jeugddienst wil werk maken van meer delen van schoolspeelplaatsen. Ze bekijken vooral de wijken waar een tekort is aan speelruimte op het openbaar domein en waar er zich actieve buurtwerkingen bevinden.


De Basisschool de Boomhut (GO!) in Brugse poort in Gent en de Vrije Basisschool De Boomhut in Lozen (Bocholt): Voorzien beiden een volledig afzonderlijk gebouw met de delen die relevant zijn voor gebruik door derden, de eetruimte en sportzaal. Deze ruimtes kunnen volledig afzonderlijk ontsloten worden, door hun ligging op de rand van de site. Zo dient geen enkele externe op het schoolterrein te komen. In Lozen gaat de geborgen speelplaats voor kleuters over naar een semi-publieke speelplaats naar een park door bewuste inplanting van de hagen, het voorzien van ‘zelfsluitende poortjes’ zoals schapenpoortjes, het spelen met hoogte verschillen.


Basisschool Sint-Ursula, Laken: Groepering van open te stellen zones op het gelijkvloers en op de zolderverdieping. Een centrale trap en lift (met verdiepingslot) maken het mogelijk om de verdieping te bereiken zonder de schooleigen ruimtes door te moeten. Een architecturaal uitnodigende inkom wordt gecombineerd met een hek die door videocontrole kan bediend worden. Hiermee spelen ze in op de wijkproblematiek, en vinden ze een werkbare verhouding tussen veiligheid en toegankelijkheid.


Minderbroederssite – stad Genk

  • Het stadsbestuur werd in 2012 eigenaarvan het klooster van de Minderbroeders (en omliggende gronden) in Hoevenzavel. De bedoeling is om dit klooster een socio-culturele bestemming te geven met huisvesting en een samenwerking van diverse verenigingen te faciliteren.
  • De stad Genk neemt de sturende rol op zich.
  • De stad Genk maakt een masterplan en ontwikkelingsplan op, dit wordt later vertaald in een RUP.
  • De stad zal ook initiatief nemen om de woongebouwen te ontwikkelen.
  • De herbestemming van het klooster wordt gecombineerd met de bouw van een nieuw kinderdagverblijf, de aanleg van een gemeenschappelijk park, de herstructurering van een bestaande school en residentieel vastgoed.
  • De samenhang van het geheel wordt onderzocht via een masterplan.
  • Vanuit de stad wordt het initiatief genomen om verschillende lokale verenigingen te groeperen binnen het bestaande kloostergebouw.
  • In de verkoopsvoorwaarden van het klooster werd gesteld dat de socio-culturele bestemming 18 jaar moest behouden blijven.
  • Binnen het omliggende park worden nieuwe woonvolumes voorzien. De woonvolumes zijn van groot belang voor de goede werking van de site. Momenteel mist het gebied sociale controle.
  • Op termijn zal getracht worden het samengebruik/ multifunctioneel gebruik van de sporthal te vergroten : gedurende de dag als turnzaal voor de school, tijdens de avond en weekend voor lokale sportverenigingen.

Brede school Nieuwland – Brussel :

  • De aanvraag tot capaciteitsuitbreiding van een basisschool in een vleugel van een leegstaande hogeschool geeft aanleiding tot de aankoop van het (bijna)volledige gebouw door de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) ondersteund met middelen uit Vlaanderen.
  • Doel is om een brede school uit te bouwen op de site binnen bestaande gebouwen. Het programma bestaat uit een basisschool, een kinderopvang, buitenschoolse opvang, een opvoedingscentrum en een muziekacademie.
  • Er worden 4 bouwheren bij elkaar gebracht die met middelen van de VGC, AGION, VIPA en de stad Brussel een ‘gezamenlijk’ project uittekenen.
  • De VGC neemt de coördinatie van het project voor haar rekening; 5 aannemers, 2 architecten zijn noodzakelijk om dit project gerealiseerd te krijgen op korte termijn.
  • De site wordt opgesplitst tussen eigenaars, huurders, erfpachtnemers en bouwheren.
  • Het gezamenlijk gebruik en de samenwerking zullen moeten groeien in de loop van de tijd.
  • Een zakelijk beheerder en klusjesman betaald door de VGC heeft als doel de afstand tussen de gebruikers te verkleinen. Een conciërge wordt in de toekomst voorzien.

Het Sint-Bavo college in Gent krijg een aparte gerenoveerde ingang voor de Groenzaal, in ruil voor 7 stadsdagen. Dit zijn 7 dagen per jaar waarbij de stad de Groenzaal mag gebruiken (bijvoorbeeld voor de Gentse feesten).

De Toverfluit in Gent deelt na de schooluren haar speelplaats met de buurt als buurtparkje in ruil voor onderhoud van hun Groene Avontuurlijke Speelplaats.

 


Enkele voorbeelden :

  • Een toneelgezelschap gebruikt een turnzaal in ruil voor gratis workshops en voorstellingen
  • Een dansgroep gebruikt een sportzaal en bekostigt in ruil een tapijt om de sportvloer te beschermen.
  • Een lokaal bestuur investeert in een nieuwe sportvloer en belijning in ruil voor gebruik van de sporthal na de schooluren.

Brede School Het Keerpunt – Antwerpen  www.bredeschoolhetkeerpunt.be.

  • Het streefdoel van het Keerpunt is om het schoolgebouw 24 uur per dag, 7 dagen op 7 voor 100% te gebruiken. Een visie die werd uitgedragen door de voormalige directeur en nu verder wordt gezet.
  • Door een beperkt aantal investeringen wordt de school nu dagelijks intensief gebruikt: een coördinator (vzw), een onthaal medewerker, elektronisch sleutelsysteem (investering via subsidie).
  • Er zijn regels waar alle organisaties zich aan moeten houden. Gedeeld gebruik levert soms wel wrevel op, maar de meerwaarde (financieel en maatschappelijk) weegt door.
  • Uitgangspunt voor verenigingen die een werking willen in de school is een win-win relatie met de andere aanwezige verenigingen en met de buurt.
  • De eindverantwoordelijkheid, organisatie en eigendom blijft bij de school liggen. De huuropbrengsten zijn voor de school. Enkel het sleutelsysteem werd gerealiseerd via subsidies van de stad.
  • Cruciaal voor het slagen van dit project is het ambitieuze uitgangspunt en een grote trekker van het project (in dit geval de voormalige directeur).
  • De duidelijkheid van één trekker en eindverantwoordelijke wordt als zeer belangrijk ervaren.

Brede School Nieuwland is een samenwerking van  Kinderdagverblijf Nieuwkinderland, de Sint-Jorisbasisschool, Buitengewoon Secundair Onderwijs Zaveldal, buitenschoolse kinderopvang De Buiteling, muziekhuis MET-X, Opvoeden in Brussel, Baboes en de Hoofdstedelijke Academie voor Muziek, Woord & Dans.

Samen willen ze de ontwikkelingskansen vergroten van alle kinderen en jongeren in Brussel-stad die Nederlandstalig onderwijs volgen. Dit doen ze door een stevig netwerk op te bouwen met alle partners die actief zijn op en rond de Nieuwland-site in het hartje van de Marollen. Ze willen dat kinderen zich kunnen ontwikkelen, amuseren, hun talenten ontwikkelen, nieuwe mensen ontmoeten, Nederlands kunnen horen en spreken buiten de klas,… Bij Nieuwland is de technisch directeur verantwoordelijk voor het goede verloop van het delen van infrastructuur. Hij staat rechtstreeks in contact met de verschillende organisaties en schooldirecties en is zo een uniek aanspreekpunt. Als een leerkracht een ruimte wil gebruiken binnen een andere school van de site, moet die dat via de directie aanvragen, zodat er geen dubbele boekingen ontstaan.


Zaalzoekers in Antwerpen : bundelt meer dan duizend zalen over heel Antwerpen. Deze zalen zijn geschikt voor activiteiten zoals een cursus, vergadering, buurt- of privéfeest. Het zijn zalen van de stad Antwerpen, scholen, verenigingen en privépersonen. De stad registreert de aanvragen en zoekt naar de meeste geschikte zaal in functie van de activiteit van de aanvraag. Dit wordt opgenomen en opgevolgd in een digitale planningsapplicatie van de Stad Antwerpen.


 Stad Leuven– openstellen van schoolsportinfrastructuur via de gemeente voor sportclubs: de sportdienst van de stad Leuven fungeert als een soort van makelaar voor de openstelling van de schoolsportinfrastructuur. Hiervoor gaat de stad met de onderwijsinstellingen een overeenkomst aan en wordt een adviescomité aangesteld om de openstelling in goede banen te leiden.

De jeugddienst van de Stad Leuven vervult een gelijkaardige rol voor de speelplaatsen. De stad neemt de heraanleg van de pleinen voor zijn rekening, het beheer, de verzekering en het voorzien van een politiereglement. Een gelijkaardig verhaal vindt u ook terug voor de speelplaats van de Toverberg in Gent.


Oost-Vlaamse provinciale ouderenadviesraad en jeugdraad pleiten samen voor het openstellen van schoolinfrastructuur. Heel wat verenigingen zijn regelmatig op zoek naar goede locaties voor activiteiten of evenementen. Schoolgebouwen die na de schooluren leeg staan, bieden hiervoor een oplossing. Alleen zijn de mogelijkheden daartoe beperkt en/of weinig bekend bij verenigingen. In Oost-Vlaanderen pleitte de jeugdraad al langer voor meer flexibiliteit voor het openstellen van provinciale schoolgebouwen, en in een recent advies zet de provinciale ouderenadviesraad hier mee zijn schouders onder.


In 2016 kreeg de WAK, Week van de Amateurkunsten, er een broertje bij: de WAC, Week van de Academies. Beide sectoren schoven hun initiatieven in elkaar. Verschillen maar ook gelijkenissen zijn een boeiend uitgangspunt om op zoek te gaan naar de MATCH tussen beide. De samenwerking biedt mogelijkheden om lokaal een nieuwe dynamiek op gang te brengen en om het leren, beoefenen of genieten van kunst samen onder de publieke aandacht te brengen. Tijdens de eerste editie stonden de academies in voor meer dan 70 activiteiten. Wordt vervolgd … in 2018.


Het Keerpunt in Antwerpen is voorzien van een elektronisch sleutelplan waarbij de gebruiker een eenmalige code krijgt om door het gebouw te bewegen in de zones die voor hem toegankelijk zijn. Er is een conciërge beheerder en met loketfunctie, die de verantwoordelijkheid draagt voor de planning van het multifunctioneel gebruik. Het Keerpunt is voorzien van een duidelijk plan van welke lokalen waar gelokaliseerd zijn.


CDO-Noord, Antwerpen beschikt over een afzonderlijke toegang met een loketfunctie en een conciërge die de sleutel overdraagt aan de gebruikers.


 

  • Een seniorenvereniging gebruikt de keuken van een refter, op de kasten hangt een foto met de juiste opstelling van het servies.
  • Een jeugdvereniging gebruikt een sporthal, heeft toegang tot het materiaalkot, ze engageren zich om alles mooi terug te zetten. Geen discussie mogelijk met een reeks foto’s van het materiaalkot in opgeruimde toestand.

Sint Lodewijscollege – Brugge –Eén van de grootste secundaire scholen in Brugge is een open school, een trefpunt voor sport, cultuur, reflectie en wetenschap. In oktober 2009 werden nieuwe grote bouwwerken binnen het Sint-Lodewijkscollege aangevat voor een nieuwe polyvalente vleugel. Deze omvat onder andere een auditorium met 400 zitplaatsen, een bibliotheek geïntegreerd in een open leercentrum en een aantal kantoren. De werken werden afgerond in het voorjaar van 2013.

De school heeft een zeer duidelijke visie over haar maatschappelijke rol als brede school. Ze biedt  naschoolse cursussen aan, heeft een uitgebreide bibliotheek.

Naar aanleiding van een Vlaamse subsidie voor sportvloeren biedt de stad een prefinanciering en een dossierbehandeling aan in ruil voor een overeenkomst van medegebruik.

De loopduur van het medegebruik en de beheersafspraken worden opgenomen in de overeenkomst. Huurprijs die de stad betaalt moet de gebruikskost, aansprakelijkheid en het toezicht financieren.

Het regelen van de verschillende medegebruikers wordt door de stad georganiseerd. Deze overeenkomst biedt beide partijen duidelijkheid en zekerheid. Dit systeem werd voor 2 scholen in de stad toegepast.


Voorbeeld uit Denemarken: In de gedeelde ruimtes worden kasten voorzien waar de verschillende gebruikers eigen bergruimte hebben die ze kunnen afsluiten, worden mobiele meubels voorzien en een goed afspraken kader naar hoe de ruimte achtergelaten dienen te worden. Ook in de Basisschool de Mozaïek in Gent, wordt flexibel meubilair ingezet om hun refter breed inzetbaar te kunnen maken voor DKO, moederpraatgroep, ateliers, etc.